top of page

POTENCJALNE ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM PRZEZ PRACOWNIKÓW Z SAMOCHODÓW PRYWATNYCH DO CELÓW SŁUŻBOWYCH (Polska)

29 sierpnia 2011

Charakter pracy wielu pracowników zmusza ich do korzystania z samochodu w związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych. Pracodawcy często stają przed dylematem czy nabyć, ewentualnie zawrzeć umowę leasingu lub najmu samochodu służbowego dla pracownika, czy też zawrzeć z pracownikiem umowę na korzystanie przez pracownika z samochodu prywatnego do celów służbowych i zwracanie pracownikowi kosztów użytkowania samochodu prywatnego. Korzystanie z samochodu prywatnego pracownika dla celów służbowych z reguły jest tańsze dla pracodawcy niż zakup (leasing, najem) samochodów służbowych. Mogą zdarzyć się jednak sytuacje, których konsekwencje mogą mieć wyjątkowo niekorzystny wpływ na finanse pracodawcy.

Korzystanie przez pracownika z samochodu prywatnego dla celów służbowych może bowiem wiązać się z odpowiedzialnością pracodawcy w przypadku wyrządzenia szkody osobom trzecim wskutek prowadzenia pojazdu, jeżeli pracownik kierował pojazdem wykonując obowiązki pracownicze. Odpowiedzialność ta może być odmienna niż w przypadku takiego samego zdarzenia, jeżeli pracownik korzystał z samochodu służbowego.

Co do zasady ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124 poz. 1152 z dnia 16 lipca 2003 r. ze zmianami) ("Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych") statuuje obowiązkowe ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Dlatego też w przypadku szkody na osobie lub w mieniu osób trzecich spowodowanej ruchem pojazdów mechanicznych odpowiedzialność odszkodowawczą ponosi zakład ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych stanowi, iż "z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.".

Problem pojawia się w przypadku szkody wywołanej podczas korzystania z samochodu prywatnego do celów służbowych powstałej przy wykonywaniu przez pracownika obowiązków pracowniczych, ponieważ art. 120 § 1 kodeksu pracy wyłącza odpowiedzialność pracownika za wyrządzenie szkody osobie trzeciej. Przepis ten stanowi, iż "w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca". Przepis ten wyłącza więc odpowiedzialność pracownika, który jest jednocześnie kierującym pojazdem oraz posiadaczem tego pojazdu. Natomiast pracodawca nie jest w takiej sytuacji ani kierującym pojazdem ani posiadaczem pojazdu, jest jednakże zobowiązany do odszkodowania za wyrządzoną szkodę na podstawie art. 120 § 1 kodeksu pracy. Zakład ubezpieczeń w takim przypadku mógłby uchylić się od odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, ponieważ osoba zobowiązana do odszkodowania na rzecz osoby poszkodowanej nie jest ani posiadaczem ani nie była kierującym pojazdem wyrządzającym szkodę, natomiast osoba kierująca pojazdem i jego posiadacz nie jest zobowiązana do odszkodowania, a więc nie zostały spełnione przesłanki odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń określone w art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Problem taki nie będzie miał miejsca w przypadku korzystania przez pracowników z samochodów służbowych, które stanowią własność pracodawcy bądź pracodawca korzysta z nich na innej podstawie prawnej (leasing, najem), ponieważ w takim przypadku pracodawca jako zobowiązany do odszkodowania na rzecz osób trzecich, jest posiadaczem pojazdu mechanicznego, z którego ruchem związana jest szkoda. W takim przypadku zostaną więc spełnione przesłanki odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń określone w art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Interpretacja taka może zostać uznana za sprzeczną z celem przepisu art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, którym jest przeniesienie na zakład ubezpieczeń odpowiedzialności z tytułu szkód wywołanych przez kierujących pojazdem, którzy legalnie korzystają z tego pojazdu. Jednakże literalne brzmienie przepisów jest jasne a w takim przypadku nie powinno się zasadniczo stosować innego rodzaju wykładni niż wykładnia literalna. Sąd może także korzystne orzeczenie dla pracodawcy oprzeć na art. 5 kodeksu cywilnego, który stanowi, iż nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Jednakże liczenie, iż sąd wyda korzystne orzeczenie jedynie na podstawie art. 5 kodeksu cywilnego jest bardzo ryzykowne.

Otwarta pozostaje kwestia czy nie jest pożądana interwencja ustawodawcy, która zmieniłaby w/w przepisy aby uniknąć takich sytuacji.

§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§

OBROT PRAWNY Z ZAGRANICA

Komórki Obrotu Prawnego z Zagranicą powstały w sądach okręgowych w celu usprawnienia współpracy pomiędzy organami państw obcych oraz przybliżenia obywatelowi jednego państwa, prawa państwa drugiego.

W ostatnich latach obserwuje się zwiększoną wymianę towarów i usług, zwiększoną częstotliwość przemieszczania się osób, co spowodowane jest chęcią podjęcia pracy lub nauki w innym państwie, spędzenia urlopu czy też zawarcia małżeństwa. Niestety w konsekwencji takiej migracji często pojawiają się problemy wynikające z nieznajomości zarówno prawa europejskiego i międzynarodowego, jak również niewiedzy o przysługujących nam uprawnieniom.

Tematyka dotycząca prawa międzynarodowego jest tak obszerna, że nie można jej przedstawić w pigułce, mamy nadzieje jednak, że przedstawione informacje w znacznym stopniu przybliżą Państwu wiedzę w tak istotnych kwestiach jak dochodzenie roszczeń alimentacyjnych od dłużników zamieszkałych za granica, Europejski Tytuł Egzekucyjny czy spory transgraniczne

Sądy okręgowe podejmują wszystkie czynności związane ze współpracą międzynarodową w oparciu o Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2002 r.( Dz U.z 1 marca 2002 r. Nr.17, poz. 164 zm.: Dz.U. z 2005 r. Nr.109, poz.916), określające szczegółowe czynności sadów w sprawach z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego i karnego w stosunkach międzynarodowych oraz Ustawy z dnia 27 lipca 2001- Prawo o ustroju sądów powszechnych ( Dz.U. Nr.98, poz. 1070 ze zm).

W oparciu o umowy międzynarodowe zarówno sądy okręgowe jak również rejonowe udzielają wnioskodawcom uprawnionym do otrzymywania świadczeń alimentacyjnych od osób zamieszkujących za granicą niezbędnych wskazówek i informacji wynikających z tych umów, dotyczących sposobu uzyskania świadczeń alimentacyjnych. Należy tu zaznaczyć, że oparciu o art. 55 wskazanego rozporządzenia sąd okręgowy udziela wierzycielowi jedynie niezbędnej pomocy prawnej w przedmiocie opracowania stosownej dokumentacji, jej przesłania właściwym władzom, informowania o poczynionych czynnościach oraz prowadzenia korespondencji , mającej na celu egzekucję alimentów. Sąd okręgowy nie posiada żadnych uprawnień mających wpływ na decyzje wydawane przez organy państw obcych, które zapadły zgodnie z ich prawem.

Art. 55 ust.1 rozporządzenia ma zastosowanie jedynie w przypadku zasądzenia alimentów przez sąd polski od dłużnika zamieszkałego na terytorium państwa obcego, w stosunkach z którym została stwierdzona faktyczna wzajemność w wykonywaniu orzeczeń alimentacyjnych.

Informacje oraz pomoc udzielana osobom zainteresowanym przez Sądy Okręgowe w przedmiocie opracowania i przygotowania dokumentów jest bezpłatna.

W tekście wykorzystano informacje zawarte w opracowaniu ,,Obrót Prawny z Zagranicą”,

Jan Ciszewski , wydanie 7.

§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§

Polskie Ministerstwo Finansów informuje, iż z dniem 1 stycznia 2011r. - ustawą z dnia 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz.U. Nr 247, poz.1652) - wprowadzony został obowiązek posiadania przez kierującego pojazdem, w trakcie wykonywania na terytorium Polski usług międzynarodowego przewozu drogowego, polegających na okazjonalnym przewozie osób autobusami zarejestrowanymi poza terytorium Polski przez podatników mających siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności, lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju, potwierdzenia lub kopii potwierdzenia zarejestrowania tego podatnika jako podatnika VAT czynnego, wydanej przez naczelnika urzędu skarbowego.Jednocześnie na stronie internetowej Ministerstwa Finansów:http://www.mf.gov.pl/ w serwisie Podatki - System podatkowy - Podatek od towarów i usług, znajduje się szczegółowa informacja dotycząca opodatkowania okazjonalnych przewozów autobusami zarejestrowanymi poza terytorium kraju.

§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§§

NOWA ELEKTRONICZNA USŁUGA ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnił w formie elektronicznej możliwość zadawania pytań i otrzymywania odpowiedzi na stronie internetowejhttp://www.e-inspektorat.zus.pl/, w sprawach świadczeń emerytalno-rentowych podlegających koordynacji unijnej i bilateralnej. Usługa umożliwia osobom zamieszkałym w Polsce, jak i za granicą wysłanie zapytania celem uzyskania informacji dotyczących zasad nabywania prawa do emerytury lub renty, obliczania wysokości świadczeń osobom, które posiadają okresy ubezpieczenia lub zamieszkania w państwach członkowskich UE/EOG/Szwajcarii oraz państwach, z którymi Polskę łączą umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym, jak również na temat zasad wypłaty (w tym transferu nabytych świadczeń za granicę do państwa zamieszkania).

bottom of page